Δ.Ε.Π.Υ. Ενηλίκων
Ειδικό Ιατρείο ΔΕΠΥ ενηλίκων
Η ΔΕΠΥ ενηλίκων είναι μια διαταραχή, η οποία χωρίς τη σωστή θεραπευτική αντιμετώπιση δημιουργεί πολλά επιπλέον προβλήματα.
Ο τρόπος που εκδηλώνεται η Διαταραχή Ελλειματικής Προσοχής Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) στους ενήλικες διαφέρει σημαντικά από τον τρόπο που εκδηλώνεται σε νεαρές ηλικίες στα παιδιά.
Εικόνα
Εμφανίζεται ως αδυναμία στην ολοκλήρωση διαφόρων υποχρεώσεων, ως αδυναμία στη διαχείριση του χρόνου και τον προγραμματισμό, ώς δυσκολία στην προσπάθεια πραγματοποίησης ενός στόχου, στο εύκολο ξέχασμα και τη δυσκολία στη συγκέντρωση.
Η επαγγελματική απόδοση αλλά και η σταθερότητα των σχέσεων του ενήλικα , επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό με αποτέλεσμα πολύ συχνές αλλαγές εργασίας, σε πολλούς τομείς, ανεργία και χαμηλές αποδοχές. Συνυπάρχουν προβλήματα της λειτουργικότητας και της μνήμης, με συνέπεια να δοκιμάζεται συχνά οι σχέση του με την οικογένειά του, με συνεργάτες και με φίλους.
Ο ενήλικας με ΔΕΠΥ παρουσιάζει συναισθηματικές διακυμάνσεις, δυσκολεύεται να ακούσει τον/την σύντροφό του, δυσκολεύεται να τηρήσει δεσμεύσεις και υποσχέσεις.
Διάγνωση
Η εμπειρία στην Ελλάδα σχετικά με τη διάγνωση και την αντιμετώπιση και την θεραπεία της ΔΕΠΥ ενηλίκων είναι αρκετά περιορισμένη.
Η κλινική διάγνωση της ΔΕΠΥ ενηλίκων αποτελεί πρόκληση για τους ειδικούς στην Ψυχιατρική, καθώς δεν μπορεί να βασιστεί σε μια εξέταση αίματος ή στην εγκεφαλική απεικόνιση μιας τομογραφίας.
Η διάγνωση στηρίζεται σε συγκεκριμένα συμπτώματα και κλινικά κριτήρια και απαιτεί εξειδικευμένη μεθοδολογία.
Προκύπτει μέσω κλινικής εξετάσης από Ψυχίατρο, έπειτα από αξιολόγηση μιας σειράς συμπτωμάτων ενώ επικουρικά μπορούν να εκτιμηθούν ειδικές διαγνωστικές συνεντεύξεις και γραπτές κλίμακες ερωτήσεων που αποτελούν μια βάση στην διαγνωστική αξιολόγηση.
Η συννοσηρότητα με άλλες ψυχικές διαταραχές συμβάλλει στην πολυπλοκότητα της κλινικής εικόνας της ΔΕΠΥ ενηλίκων.
Οι διαταραχές ελέγχου των παρορμήσεων, οι αγχώδεις και οι συναισθηματικές διαταραχές, καθώς και η κατάχρηση ουσιών, αποτελούν τις πιο συχνές συννοσηρές καταστάσεις.
Η έναρξη των συμπτωμάτων στην παιδική ηλικία, η συνέχισή τους στην ενήλικη ζωή και η επίδρασή τους στην λειτουργικότητα του ενήλικα αποτελούν βασικό διαγνωστικό παράγοντα.
Συμπτώματα της διαταραχής ελλειμματικής προσοχής υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ ενηλίκων) ανάλογα με τους 3 υποτύπους της διαταραχής.
- Τύπος που χαρακτηρίζεται κυρίως από ελλειμματική προσοχή – Τύπος απροσεξίας.
Συμπτώματα απροσεξίας
Δυσκολία διατήρησης της προσοχής
– το άτομο αγνοεί λεπτομέρειες και κάνει λάθη απροσεξίας
– δυσκολεύεται να ακούσει και να διατηρήσει τη συγκέντρωσή του
– είναι εξαιρετικά ανοργάνωτο
– δυσκολεύεται να ακολουθήσει οδηγίες
Ευκολία διάσπασης της προσοχής
– είναι μονίμως αφηρημένο
– ξεχνά διαρκώς
Δυσκολία στο να ακούει τους άλλους
Αδυναμία εκπλήρωσης δεσμευσεων και υποχρεώσεων
Δυσκολίες στην επικοινωνία
Διαταραχή της διάθεσης
- Τύπος που χαρακτηρίζεται κυρίως από υπερκινητικότητα και παρορμητικότητα – Τύπος παρορμητικότητας/υπερκινητικότητας
Συμπτώματα παρορμητικότητας
Χαμηλός έλεγχος των παρορμήσεων
Προβλήματα με την οδήγηση
Αδυναμία ελέγχου και αναστολής
των συναισθηματικών του αντιδράσεων
Κατάχρηση ουσιών
Συμπτώματα υπερκινητικότητας
Πολυάριθμες νευρικές κινήσεις
το άτομο κουνά νευρικά χέρια ή πόδια
– δυσκολεύεται να καθίσει πολλή ώρα σε ένα μέρος
– δυσκολεύεται σε καταστάσεις που απαιτούν υπομονή και αναμονή
Υπερβολική ομιλία – μιλά ακατάπαυστα
– διακόπτει συχνά τους άλλους
Υποκειμενικό αίσθημα κινητικής ανησυχίας
- Μεικτός/συνδυασμένος τύπος – Τύπος που έχει και τα τρία χαρακτηριστικά (απροσεξία, παρορμητικότητα, υπερκινητικότητα)
Διαφορική διάγνωση
Κατά κύριο λόγο διαφορική διάγνωση της ΔΕΠΥ ενηλίκων γίνεται από τη διπολική διαταραχή και την οριακή διαταραχή προσωπικότητας.
Θεραπευτική αντιμετώπιση
Η φαρμακευτική αγωγή περιλαμβάνει τον διεγέρτη του ΚΝΣ, την βραδείας αποδέσμευσης μεθυλφαινιδάτη, η οποία χορηγείται σε μία ή δύο δόσεις, ημερησίως ή την ατομοξετίνη που έχει ως μηχανισμό δράσης την εκλεκτική αναστολή επαναπρόσληψης της νοραδρεναλίνης.
Άλλα φάρμακα που χρησιμοποιούνται στη ΔΕΠΥ ενηλίκων είναι η βουπροπιόνη, η μοδαφινίλη, η βενλαφαξίνη και τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά με περιορισμένη δυνατότητα αντιμετώπισης της διαταραχής της προσοχής και μικρό μέγεθος επίδρασης σε σχέση με τους διεγέρτες στη θεραπεία της ΔΕΠΥ.
Οι ψυχολογικές θεραπείες όπως η γνωσιακή συμπεριφοριστική Θεραπεία, η υποστηρικτική καθοδήγηση και η βοήθεια στην καθημερινή οργάνωση δραστηριοτήτων έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές.
Στόχος της είναι η εκπαίδευση των ασθενών σε τεχνικές επίλυσης και αξιολόγησης προβλημάτων για συγκεκριμένα πρακτικά προβλήματα.
Μετά από χρόνια κλινικής εμπειρίας στην Σουηδία, και με μια σειρά νέων διαγνωστικών εξετάσεων παρέχεται η πιο σύγχρονη διαγνωστική και φαρμακευτική παρέμβαση στην διαταραχή, σε συνδυασμό με εξατομικευμένες ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις τόσο στον ασθενή όσο και στο περιβάλλον του.
Στόχος είναι η αποκατάσταση όσων καταστάσεων μας εμποδίζουν και μας δυσκολεύουν στην καθημερινότητα, και η ισορροπία για μια καλύτερη ποιότητα ζωής.
